Duizenden Westerborken
Het is alweer even geleden dat ik dagelijks brieven, dagboeken en memoires las van (voormalige) kampingezetenen van doorgangskamp Westerbork. Voor mijn promotieonderzoek onderzocht ik hoe de schrijvers hun verblijf in het doorgangskamp ervoeren. Ik las en leefde mee met de levens van mannen en vrouwen, van kinderen, van Duitse en Nederlandse joden in het kamp. Ik geloof niet dat ik er naïef aan begon, maar dan nog was ik niet voorbereid op de heftigheid van wat ik las. Ook dacht ik nooit dat ik ‘de’ geschiedenis van het kamp zou gaan schrijven. Toch had ik niet verwacht dat er eigenlijk duizenden Westerborken bestonden, voor iedere (voormalige) kampingezetene een.
Column
Toen het digitale magazine WOII Onderzoek Uitgelicht mij vroeg een persoonlijke column te schrijven over hoe ik mijn onderzoek heb ervaren, zei ik meteen ja. In dit nummer staat het thema ‘Tussen feit en fictie’ centraal. Hoe betrouwbaar is het geheugen? En hoe weten we of verhalen van ooggetuigen kloppen? Deze vragen speelden bij uitstek ook in mijn onderzoek een rol. Kamp Westerbork hing van tegenstellingen aan elkaar. In het kamp paste de Duitsers een verdeel-en-heerstactiek toe door sommige gevangenen meer privileges te geven en bovenal uitstel van transport. Dat zorgde voor grote tegenstellingen in ervaringen onderling, en later in memoires voor verschillen in herinnering. Sommige auteurs voelden zich schuldig over hun ‘privileges’, wilden zichzelf na de oorlog in de ogen kunnen kijken. In mijn column vertel ik hier meer over.
WOII Onderzoek Uitgelicht is gratis te lezen. Mijn column vind je hier:
.
