Raken lezers beïnvloed door romanpersonages?

Dat stond te lezen op de website van Schrijven Online, dd 12 mei. SchrijvenOnline Zij haalden een Amerikaans onderzoek gepubliceerd in de ‘Journal of Personality and Social Psychology’ aan waarin studenten werd gevraagd verhalen te lezen, waarna de onderzoeker hun reactie mat. In één deel van het onderzoek kregen 70 heteroseksuele studenten drie verschillende versie van hetzelfde verhaal te lezen. In verse A was de HP vanaf het begin homoseksueel, in versie B werd dat gaandeweg het verhaal bekend, in versie C was de HP heteroseksueel. Gevraagd naar hun gevoelens over homoseksuelen lieten de lezers van versie B veel positievere geluiden over homoseksuelen horen dan de lezers van de andere twee versies.

“If people identified with the character before they knew he was gay, if they went through experience-taking, they had more positive views – the readers accepted that this character was like them”, zegt onderzoeker Geoff Kaufman hierover. Mensen die lezen verliezen zichzelf zozeer in de wereld van een personage dat ze hun gedrag en handelen aan dat van het personage lijken aan te passen. Als dat zo zou zijn, dan opent dat een wereld aan mogelijkheden! Is de pen dan echt machtiger dan het zwaard, om een oud gezegde een nieuw jasje aan te trekken?

Hoe zouden míjn lezers zich gaan gedragen? Zouden ze ook zo worden meegesleept met wat Max en Nina in Overstroomd overkomt dat hun ideeën en acties daardoor worden beïnvloed? Hoewel ik in eerste instantie een heel egocentrische reden heb om te schrijven (voor mij, mij en mij!) doe ik mijn (achter)naam toch ook wel eer aan: in alles wat ik schrijf klink ‘ik’ door en die ‘ik’ heeft soms meer te vertellen dan ze zelf doorheeft. (Nee hoor: alle boodschappen liggen er driedubbel dik op, ha, ha) En die ‘Ik’ wil stiekem discussie uitlokken over maatschappelijke thema’s die haar na aan het hart liggen.

Toch heb ik vraagtekens bij onderzoeken als deze. Want wat zegt dit dan over personages met (om het zacht uit te drukken) minder mooie kanten? zoals terecht wordt aangehaald op SOL en in The Guardian. Belangrijker nog: Hoe stak het onderzoek prcies in elkaar. Wat is de reikwijdte ervan? Zeventig studenten is noch een grote, noch een representatieve steekproef. En hoewel de studenten na directe lezing van de verhalen positievere ideeën hadden over homoseksuelen, is niet gemeten hoe zij daar een week, een maand of een jaar later over dachten.

Dat is balen dus. Weg macht, weg invloed. Misschien moet ik het dan ergens anders zoeken? In subliminale boodschappen misschien? Daar had ik nog een leuke link voor – lezers, ik zoek ‘em op.

Intussen schrijf ik verder.

Een reactie plaatsen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.