Een Korte Klaagzang over de Verloren Kunst van het Schrijven met de Hand

Dertien jaar geleden werd ik lid van IPF: International Penfriends. Ik vond schrijven leuk en was geïnteresseerd in andere culturen. Er was nog geen wereldwijde internetgemeenschap; of ik was mij daar nog niet van bewust. Via een vriendin was ik bij IPF gekomen en toen ik het verschuldigde bedrag had overgemaakt, kreeg ik op een dag per post een lijstje met twintig adressen van over heel de wereld. Tegelijkertijd zou mijn adres aan twintig verschillende leeftijdgenoten worden opgestuurd.

Ik heb de brieven die ik heb ontvangen allemaal bewaard. Ik correspondeerde met een jongen uit China die mij foto’s van zichzelf voor Belangrijke Chinese Monumenten opstuurde en zelfs een liefdesverklaring (tot hij zelf een vriendinnetje kreeg en ik prompt uit beeld verdween). Ik wisselde quasi-komische brieven met een cynische Schotse jongen, en ik schreef met een vrolijk Amerikaans meisje dat in iedere brief aanhaalde hoe vaak ze nu weer had gewonnen met haar volleybalteam en welk College ze dit keer had bezocht. Ik stuurde zelf brieven op naar Engeland, Frankrijk, Polen, Mexico en nog zo een paar landen.

Maar ik vond in geen van de mensen iemand met wie het werkelijk klikte, tot ik (of eerder mijn zus) een brief ontving van een meisje uit Duitsland. Ik vroeg of ook ik haar mocht antwoorden. Het Duitse meisje antwoordde direct terug. Al snel correspondeerden we zo goed als wekelijks, dikke brieven vol met vragen en pogingen tot antwoorden, met alles wat ons innerlijk en uiterlijk bezighield. Na een half jaar waren we nog lang niet uitgeput, maar orchestreerden we onze eerste ontmoeting. Allemaal via brieven. Er kwam zelfs geen telefoon (alleen in nood) aan te pas.

Maar waar onze vriendschap nog steeds floreert, is onze briefwisseling een stille dood gestorven. Opeens hadden we elkaar alles al gezegd; via mail, via de chat, of ook wel aan de telefoon. Beiden verzuchtten we vaak dat we het weer moeten oppikken, dat het schrijven van brieven iets extra’s had verleend aan onze relatie, dat je je er op een andere manier in uitdrukte, zonder emoticons en halve regels. Maar tegenwoordig sturen we elkaar alleen met de bijzondere dagen een kaart. De stapel brieven groeit niet meer.

Zoals je kunt zien, ben ik behoorlijk nostalgisch aangelegd. Om de zoveel tijd keer ik de doos met brieven om en sla ik aan het lezen. Natuurlijk heb ik ook e-mails bewaard (ik ben een echte Bewaarder, zo één van het oude soort), al zijn er ook een hoop verloren gegaan bij de zoveelste computer crash. Maar een echte brief: dat is anders. Die kan je aanraken, beruiken, je kan hem zelfs hóren (open eens een envelop dicht bij je oor en vouw dan het papier voorzichtig open: dat is het geluid van de verwachting die in een brief altijd aanwezig is in tegenstelling tot een e-mail die je met één muisklik opent)

Hoe kwam ik hier zo op?

Social media.,(verzuchtte zij.) Iemand twitterde over een blog The Lost Art of Letter Writing en ik raakte in vervoering (ik krijg zelfs de neiging om in negentiende-eeuwse Romantische taal uit te barsten). Want niet alleen geldt bovenstaand relaas voor mijn briefschrijven, ook mijn verhalen en boeken schrijf ik tegenwoordig nooit meer met de pen. Mijn arme pen is alleen nog maar spreekwoordelijk. Voor de zekerheid (als ik mijn netbookje om onvoorziene redenen niet kan meenemen – zoals, eh… nou, bijna nooit eigenlijk) neem ik nog pen en papier mee, maar hele verhalen? Mijn hand kan mijn hoofd niet bijhouden. Ik kan mijn bics en vulpennen net zo goed in mijn Antiekverzamelkast leggen bij de andere vergeten objecten (bekentenis: ik verzamel o.a. antieke schrijfobjecten).

Maar zie hier: het is niet allemaal verleden tijd. Ik heb namelijk een grootmoeder. En met mijn grootmoeder schrijf ik nog ‘echte’ brieven, waarin ik mij probeer uit te drukken zonder hulp van de  ‘delete’-toets, zonder een verscheidenheid aan emoticons, kortom, waar de taal nog moet en mag spreken voor zichzelf.

Oma, ik ga u meteen schrijven.

 

 

 

Een reactie plaatsen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.